2025-11-21
Wanneer we aan trillingsmonitoring denken, is het makkelijk om sensoren, grafieken en datadashboards voor ons te zien. Maar onder de technologie schuilt een meer menselijke bedoeling: comfort en kwaliteit van leven.
Arnold Koopman, natuurkundige gespecialiseerd in geluid en trillingen in constructies, legt uit dat zijn werk draait om het begrijpen en beperken van de effecten van ongewenste trillingen. “Het gaat erom dingen binnen bepaalde grenzen te houden,” zegt hij.
Slimme oplossingen proberen te ontwerpen om nadelige effecten van geluid en trillingen te voorkomen, criteria opstellen en begrijpen wat wel en niet acceptabel is.
Waar trillingsmonitoring ooit een nichegebied was voor gespecialiseerde ingenieurs, raakt het vandaag alles: van bouwplaatsen en infrastructuur tot woningbouw en zelfs burgergeleide milieuprojecten. Arnold schetst een samenleving waarin mensen zich steeds meer realiseren dat aanhoudende trillingen niet “gewoon horen bij het wonen naast infrastructuur”, maar een echt comfortprobleem vormen.
De snelle groei van een industrie
De trillingsmonitoringsector is de afgelopen twintig jaar enorm gegroeid. Arnold herinnert zich een tijd waarin slechts een handvol experts zich met het onderwerp bezighield. “Rond 2000 was bijna niemand ermee bezig,” zegt hij. “De problemen waren niet anders, maar we hadden minder kennis, apparatuur en hulpmiddelen. Nu zitten we in een veel betere positie om hiermee om te gaan, het is geweldig.”
De groei is niet alleen gestimuleerd door industrie en onderzoeksinstellingen, maar ook door burgers zelf. In Nederland zijn burgerinitiatieven uitgebreid van geluids- en luchtkwaliteitsmonitoring naar trillingsmonitoring. Betaalbare meetapparatuur heeft individuen in staat gesteld om lokale milieueffecten te meten en te delen.
Van publieke zorg naar beleidsverandering
Jarenlang liepen regels voor omgevingstrillingen achter op die voor geluid. Koopman herinnert zich dat het ministerie van Milieu weinig urgentie voelde: “Ze vertelden me: ‘zolang niemand in Den Haag protesteert, doen we niets.’” Dat veranderde toen publieke klachten toenamen en juridische stappen het onderwerp in de schijnwerpers zetten.
In 2012 werden verschillende overheidsprojecten stilgelegd door de hoogste civiele rechter vanwege onvoldoende aandacht voor trillingsimpact. Dat zette een groter systeem in beweging, en sindsdien zijn grote innovatieprogramma’s ontstaan, waaronder miljoenen-euro’s aan onderzoek naar het beperken van omgevingstrillingen.
De toegenomen aandacht heeft het vakgebied veranderd. Waar het eerst werd gedomineerd door natuurkundigen en akoestici, trekt trillingsmonitoring nu ook geotechnische en werktuigbouwkundige ingenieurs aan. Hele bedrijven zijn gespecialiseerd geraakt in trillingsdiensten, wat wijst op een volwassen en gediversifieerde markt. Arnold Koopman beschrijft de sector als veel groter, maar nog niet af. Er valt nog veel te ontwikkelen.
Nieuwe uitdagingen stimuleren innovatie. Bouw- en infrastructuurprojecten vereisen steeds vaker continue trillingsmonitoring om het risico op structurele schade en publieke klachten te beperken. Toch zijn duidelijke criteria nog in ontwikkeling. Lokale gemeenschappen, ontwikkelaars en adviseurs gebruiken vaak verschillende meetmethoden en drempelwaarden, wat leidt tot inconsistente resultaten. Arnold benadrukt de behoefte aan beter gedefinieerde standaarden en slimmer gebruik van meetdata.
Van data naar inzicht
Nauwkeurige metingen zijn essentieel, maar alleen als de resultaten worden geïnterpreteerd en toegepast. Arnold waarschuwt dat slechte monitoringpraktijken eerder conflicten kunnen veroorzaken dan duidelijkheid. Hij herinnert zich een project aan de Amsterdamse metro vele jaren geleden, waar voortdurende alarmmeldingen van trillingssystemen leidden tot vermoeidheid bij bouwteams en autoriteiten. “Ze besteedden geen aandacht meer,” zegt hij. “En een systeem opzetten is vrij zinloos, zelfs als je denkt dat het goed werkt, wanneer mensen niet gemotiveerd zijn om het daadwerkelijk te gebruiken.”
Koopman ziet een kloof tussen data verzamelen en het echt begrijpen ervan. Meetdata wordt weergegeven als grafieken en hotspots op een webportaal, maar de vertaling van ruwe data naar betekenisvolle inzichten ontbreekt. Arnold gelooft in nauwere samenwerking tussen ingenieurs, systeemleveranciers en dataspecialisten om die kloof te overbruggen en mensen te helpen betere beslissingen te nemen.
De voortdurende ontwikkeling van trillingsmonitoring laat zien hoe bewustzijn, technologie en publieke vraag samen zijn gekomen. Wat begon als een technisch vraagstuk is nu een essentieel onderdeel van menselijk comfort, stedelijke planning en milieuzorg.
Seminar over trillingsmonitoring
Onlangs organiseerde Sigicom een seminar met Arnold Koopman. Het seminar was gericht op het verdiepen van kennis over trillingsmetingen, waarbij technische discussies werden gecombineerd met praktische casestudy’s uit echte projecten. Arnold deelde waardevolle inzichten uit zijn praktijkervaring, terwijl deelnemers perspectieven uitwisselden over hoe zij vergelijkbare uitdagingen in hun eigen werk aanpakken.
Het was echt een hele goede seminar. Het was leuk om zoveel deelnemers te zien, en ik merkte dat mensen er echt baat bij hadden. Velen vertelden me dat ze iets nieuws hadden geleerd, en het was leuk voor ons allemaal. – Arnold Koopman
Arnold Koopman – MSc, specialist in trillingen en geluid met meer dan 25 jaar ervaring in de infra- en bouwsector. Hij is gespecialiseerd in bodemgeluid en door trillingen veroorzaakte (laagfrequente) geluiden.
Ben je geïnteresseerd in het bijwonen van een seminar of evenement met Sigicom? Bekijk onze komende evenementen, of neem contact op met je lokale verkoopvertegenwoordiger.